Reaktif Boyama Sonrası Uygulanan Yıkama İşleminin Optimizasyonu

Özet

İklim değişikliğinin yanı sıra sanayi kaynaklı kirliliklerin artmasıyla temiz su kaynakları her geçen gün azalmaktadır. Oysa ki 2050 yılında 9.3 milyar’a yükselmesi beklenen dünya nüfusunun temiz suya olan ihtiyacı artacaktır. Tekstil endüstrisinde, en yüksek su tüketimine yaş işlemler esnasında ihtiyaç duyulmaktadır. Spesifik olarak selülozik esaslı tekstil yüzeylerinin reaktif boyama sonrasında, life kovalent bağ ile tutunamayan reaktif grupların tekstil yüzeyinden uzaklaştırılması için tekrarlı yıkama prosesleri uygulanmaktadır. Bu yıkama adımlarında optimizasyon çalışmalarının gerçekleştirilmesi su tüketiminin azaltılması için son derece önemlidir. Bu çalışma kapsamında reaktif boyamadan sonra yapılan tekrarlı yıkama adımlarının optimize edilmesiyle su tüketimini en aza indiren çevre dostu sürdürülebilir yıkama prosesinin oluşturulması hedeflenmiştir. Çalışmada %53/47 Viskon/Rayon içerikli dokuma kumaş (atkı ipliği Ne 281/ Viskon Ring, çözgü ipliği 75 denye 24 filament Rayon) kullanılmıştır. Reaktif boyama sonrası yıkama adımlarında tüketilen su miktarının azaltılması amacıyla farklı iyonik yükte 2 adet yıkama maddesi kullanılmıştır. 3 farklı sıcaklık (60, 80 ve 90°C), 2 farklı yıkama maddesi (A ve B) ve 4 farklı konsantrasyon (1, 1.5, 2 ve 2.5 g/L) olmak üzere 24 adet yıkama işlemi yapılmıştır. Numunelerin renk farkı hesaplanmış ve yıkamaya, suya, tere ve sürtmeye karşı renk haslıkları test edilmiştir. Sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde renk farkı ölçümlerinde ΔE_CMC(2:1) değerlerinin 1’in altında, haslık sonuçlarının ise Gri Skala’ya göre 4 ve üzerinde olduğu görülmüştür.  Böylece yıkama banyo sayısının azaltılmasıyla daha az su ve enerji tüketen yıkama prosesi geliştirilmiş ve doğal kaynakların korunmasına katkıda bulunulmuştur.