Biyomimikri Tasarım Temelinde Orfoz Balıklarının Hermafroditliği Üzerine Bir İç Mekân Önerisi

Özet

Tasarımda biyomimikri en yalın haliyle doğadan ilam almaktır. Tasarım ilhamları geçmişten günümüze kendini ilerletip yenilerken doğaya daha da odaklanmaktadır. Özellikle 1900’lerin ikinci yarısından sonra başlayan bu tasarım konsept ve uygulama anlayışı 2000’li yıllarda daha da benimsenip uygulanan bir metoda dönüşmüştür. Bir konsept olarak tasarıma yansıtılan, doğaya ait doneler forma yansıyabildiği gibi kavramsal olarak da yansıyabilmektedir. Çalışma kapsamında orfoz balıklarının hermafroditlik özelliği baz alınmıştır. Hermafroditlik canlı ekosisteminde görülen çift cinsiyet özelliklerini taşıma durumudur. Bu durum biyomimikri tasarım bakış açısı sınırında ele alındığında; günümüzün modernleşen ve değişen yaşam olguları neticesinde iki cinsiyeti barındırmasıyla olan, hem erkek (maskülen) özellikleri hem de dişi (feminen) özellikleri birlikte kullanılmasıyla yorumlanabilir. İki cinsiyeti taşıyan, sonuç olarak iki yöne de hitap eden cinsiyetsiz bir nötr tasvir oluşturabilmektedir. Tasarım alanı daha da spesifik olarak iç mekânlar bu bakışla rasyonelleşebilmektedir. Nitel araştırma yöntemi kapsamında ele alınan çalışmada hermafroditlik sınır çerçevesinde bir iç mekânın cinsiyete dayalı kullanım kısıtlılığını yıkan, her iki yönde de cinsiyetsiz kullanım sağlaması açısından bir iç mekân önerisi yapılmıştır. Biyomimikri tasarım anlayışı temelinde, orfoz balıklarının hermafroditlik özelliği ile ilişkilendirilmiş, cinsiyet sınırını genişleterek cinsiyetsiz bir kullanım sağlayacak bu mekân önerisi fonksiyonellik ve evrensellik oluşturulmaktadır. Ayrıca alt donelerle hem rasyonel hem de kavramsal bir karşılığı olan mekân hermafrodit tasarım önerisini simgelemektedir.