Tarım Bazı Ayçiçeği Çeşitlerinin Verim ve Verim Özellikleri Yönünden Değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: Ayçiçeği yetiştiriciliğinde, diğer bitkisel ürünlerde olduğu gibi bölgeye uygun çeşit kullanımı, verimi ve kaliteyi arttıran temel unsurlardan biridir. Bu çalışma, bazı ayçiçeği çeşitlerinin verim ve agronomik parametrelere etkilerini belirlemek, yöre halkını ayçiçeği üretimine teşvik etmek ve konu ile ilgili bilimsel çalışmalara katkı sağlamak amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma, 2021 yetiştirme sezonunda Batman Üniversitesi Batı Raman deneme alanında, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Denemede, Armada, Sirena, Esbella, Goldsun, Kaan, Sanbro, LG-5485, Sonay, Tarsan, Biser Cl, P-64-LL-62, SY-Cadix, Bosfora ve Reyna olmak üzere 14 farklı çeşit materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, bitki boyu, tabla çapı, 1000 tane ağırlığı, tane verimi ve yağ oranı değerleri incelenmiştir. Batman koşullarında tek yıl süreyle yürütülen bu çalışmada; Bitki boyu 37,25-192,85 cm, tabla çapı 14,09-21,19 cm, tohum verimi 289,30-586,08 kg/da olarak belirlenmiştir. Yağ oranı değerleri arasında en yüksek değer %53,37 ile P-64-LL-62 çeşidinden, en düşük değer ise %39,53 ile SY-Cadix çeşidinden belirlenmiştir. Çalışmada dikkate alınan verim ve verim özellikleri açısından; tohum veriminde Kaan çeşidinin, yağ oranında ise P-64-LL-62 çeşidinin diğer çeşitlere göre üstün performans gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca ısı haritası kümelemesi, Biplot grafikleri ve çeşit, özellik ve çeşit x özellik arasındaki ilişkilerin gruplandırılması sonuçlarının doğrulandığı belirlenmiştir.