Çekme Düzensizliği Bulunan Betonarme Binaların Geçiş Kat Döşemelerinin Modellenmesi
DOI:
https://doi.org/10.46291/ICONTECHvol4iss2pp85-96Anahtar Kelimeler:
Çekme düzensizliği- Esnek diyafram- Geçiş kat döşemesi- Rijit diyafram- Mod birleştirme yöntemiÖzet
Döşemeler, katlara etkiyen deprem yüklerini düşey taşıyıcılara aktaran, bu elemanlarının birlikte çalışmasını sağlayan yatay taşıyıcı sistem elemanlardır. Düşey taşıyıcılara oranla yüksek düzlem içi rijitliğe sahip olan döşemeler, rijit diyafram olarak modellenirler. Rijit diyafram modeli, taşıyıcı sistemi düzenli betonarme binalar için uygun çözüm sunmaktadır. Ancak normal katlardan perdelerle çevrili bodrum kata geçiş döşemeleri ile düşey doğrultuda plan alanlarının aniden değiştiği çekme düzensizliği bulunan binalardaki geçiş kat döşemeleri için rijit diyafram kabulünün dikkatle irdelenmesi gerekmektedir. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY-2019)’nde geçiş kat döşemelerinin sonlu elemanlarla modellenmesi ve yeterli rijitliğe sahip olduğunun hesapla gösterilmesinin gerekliliği belirtilmektedir. Bu nedenle çalışmada çekme düzensizliğine sahip betonarme bina modelleri üzerinde, rijit diyafram modeli ile döşemelerin esnek davranışını (düzlem içi şekil değiştirmelerini) göz önüne alan sonlu eleman modeli arasındaki farklar incelenerek rijit diyafram modelinin uygulanabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla modellerde, döşemeler rijit diyafram modeli ve iki boyutlu sonlu eleman modeli olmak üzere iki farklı şekilde modellenmiş, mod birleştirme yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Modeller, modal katkılar, geçiş kattaki yatay ötelenme değişimi, ve gerilme dağılımlarındaki değişimler dikkate alınarak incelenmiştir. Analizler neticesinde sonlu eleman modelinin, incelenen sistemler için rijit diyafram modeline oranla büyük değerler verdiği, ancak aradaki farkın kabul edilebilir limitler arasında olduğu görülmüştür. Analiz süresinde sağladığı avantaj dikkate alındığında yeterli döşeme kalınlığı alınarak rijit diyafram kabulünün incelenen sistemler için uygun olacağı kanaatine varılmıştır.
Referanslar
Acun, B. (2002). Yatay yük altında bina döşemeleri için rijit diyafram modelinin uygunluğunun incelenmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.
Al-Ali, A. A. K. (1998). Effects of Vertical Irregularities on Seismic Behavior of Building Structures. Stanford University. https://books.google.com.tr/books?id=76HppwAACAAJ
Chintanapakdee, Chatpan, and Anil K Chopra. (2004). “Seismic Response of Vertically Irregular Frames: Response History and Modal Pushover Analyses.” Journal of Structural Engineering 130(8): 1177–85.
Çelebi, E. (2012). Mevcut binalardaki geri çekme düzensizliği. ESOGÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü.
Demirbaş, N., (2019). Taşıyıcı Sisteminde Çekme Düzensizliği Olan Betonarme Binaların Burulma Davranışının İncelenmesi., Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye 93p.
Enstitüsü, Türk Standartları. (2000). “TS 500 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları.” Ankara, Türkiye.
Ghosh, Rahul, ve Rama Debbarma. (2017). Performance Evaluation of Setback Buildings with Open Ground Storey on Plain and Sloping Ground under Earthquake Loadings and Mitigation of Failure. International Journal of Advanced Structural Engineering 9(2): 97–110.
Hadianfard, M. A., ve Sedaghat, S. (2013). Investigation of joist floor diaphragm flexibility on inelastic behavior of steel braced structures. Scientia Iranica, 20(3), 445–453.
Institution, British Standards, European Committee for Standardization, British Standards Institution. Standards Policy, and Strategy Committee. (2005). Eurocode 8. Design of Structures for Earthquake Resistance. Assessment and Retrofitting of Buildings. British Standards Institution.
Jhaveri, D. P. (1967). Earthquake forces in tall buildings with setbacks.
Nakashima, M., Huang, T., ve Lu, L.-W. (1981). Effect of diaphragm flexibility on seismic response of building structures, 1983 NATIONAL SCIENCE FOUNDATION WASHINGTON, DC 20550 October 30, 1981 Professor Ti Huang Fritz Engineering Laboratory Lehigh University Bethlehem, PA 18015.
Sadashiva, V. K., MacRae, G. A., Deam, B. L., ve Spooner, M. S. (2012). Quantifying the seismic response of structures with flexible diaphragms. Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 41(10), 1365–1389.
TBDY, (2019). Türkiye bina deprem yönetmeliği, T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Ankara.
Terzi, M., ve Hasan, E. (2016). Perde-çerçeveli betonarme yapılarda A2 türü düzensizliğin kesit tesirlerine etkisi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(1), 83–94.
Yalçın, Ö. (2001). Betonarme yapıların deprem altındaki davranışına döşeme modellemelerinin etkisi. Fen Bilimleri Enstitüsü.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 ICONTECH ULUSLARARASI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
