18-36 AYLIK ÇOCUKLARDA OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARININ YAYGINLIĞI
DOI:
https://doi.org/10.46291/ICONTECHvol4iss2pp97-107Anahtar Kelimeler:
Otizm spektrum bozukluğu, Prevalans, M-CHAT, Van iliÖzet
ÖZET
Amaç: Çalışmanın amacı Van ili İpekyolu ilçesindeki 18–36 ay arasındaki çocukların otizm spektrum bozukluğu taramasının yapılması ve sonuçların bazı değişkenler açısından incelenmesidir.
Gereç-Yöntem: Kesitsel tipte bir çalışmadır. Çalışmanın örneklemini 01.04.2019-30-04.2019 tarihleri arasında Van merkez İpekyolu ilçesinde bulunan aile sağlığı merkezlerine aşı ve çocuk izlemi için getirilen, ebeveyni araştırmaya katılmayı kabul eden, 18-36 aylık 521 çocuk oluşturmuştur. Çocukları OSB açısından taramak üzere Değiştirilmiş Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Ölçeği (M-CHAT) değerlendirme testi uygulanmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan çocukların yaş ortalaması 26,61±5,91 aydır. Annelerin yaş ortalaması 26,45±3,39, babaların yaş ortalaması 29,79±3,24 yıldır. Erkek çocuklarda otizm yüksek risk oranı % 9,1 kız çocuklarında ise bu oran % 7,6 bulunmuştur. Anne eğitim düzeyi artıkça çocuğun test sonuncunda OSB açısından yüksek riskli bulunma sıklığı azalmaktadır. Otizm yüksek risk oranı sezaryenle doğum yapanlarda %11,2, normal doğum yapanlarda % 6,0,’dır. Sezaryenle doğan çocuklarda otizm yüksek risk sıklığı daha fazla bulunmuştur. Otizm yüksek risk oranı 2. çocuklarda (%56,8) en fazla iken 3. ve 4. çocuklarda da bu oran (%11,4) ile en azdır. Aylık geliri asgari ücretin üstünde olanlarda otizm açısından yüksek riskli bulunma sıklığı artmıştır. Cinsiyet, baba eğitim durumu, kardeş sayısı, anne ve babanın sağlık sorunu durumu ile M-CHAT sonuçları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Psikiyatrik muayene sonucuna göre M- CHAT pozitif saptanan 44 çocuktan yalnızca 6 olguya otizm tanısı konulmuştur. Otizm tanısı konular çocuklarda erkek/kadın oranı 5/1 bulunmuştur. Yapılan çalışma sonucu genel otizm prevalansı binde 11,5 bulunmuştur.
Sonuç: Araştırmada elde edilen veriler değerlendirildiğinde OSB görülme sıklığının ülkemizde yapılan diğer çalışmalara kıyasla daha fazla olduğu tespit edilmiştir. OSB’nin erken tanısı için çocukların izlemleri sırasında tarama testlerinin yapılarak riskli çocukların tespit edilmesi hastalığın prognozu açısından önemlidir. Otizm riski taşıyan çocukların erken tanılanması ve erken müdahale programlarıyla gelişimlerinin desteklenmesi, konuyla ilgili programlar ve daha kapsamlı taramaların yapılması gerekmektedir.
Referanslar
American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub, 2013.
Baio, Jon. "Prevalence of Autism Spectrum Disorders: Autism and Developmental Disabilities Monitoring Network, 14 Sites, United States, 2008. Morbidity and Mortality Weekly Report. Surveillance Summaries. Volume 61, Number 3." Centers for Disease Control and Prevention (2012).
Johnson, Chris Plauché, and Scott M. Myers. "Identification and evaluation of children with autism spectrum disorders." Pediatrics 120.5 (2007): 1183-1215.
Imm, Pamela, Tiffany White, and Maureen S. Durkin. "Assessment of racial and ethnic bias in autism spectrum disorder prevalence estimates from a US surveillance system." Autism 23.8 (2019): 1927-1935.
Kondolot, Meda. "Otizm Spektrum Bozukluklarının Tanısında M-Chat (Modified Checklist For Autism In Toddlers) Tarama Testinin Geçerlilik-Güvenilirliği, Kayseri'De 18-24 Aylık Çocuklarda Otizm Spektrum Bozukluklarının Sıklığı ve Etiyolojide Bazı Çevresel Faktörlerin Rolü." (2014).
Gillberg, Christopher, and Lorna Wing. "Autism: not an extremely rare disorder." Acta Psychiatrica Scandinavica 99.6 (1999): 399-406.
Amerikan Psikiyatri Birliği. Zihinsel bozuklukların tanı ve istatistiksel el kitabı. 3. baskı. Washington, DC: Amerikan Psikiyatri Birliği; 1980
Christensen, Deborah L., et al. "Prevalence and characteristics of autism spectrum disorder among children aged 8 years—autism and developmental disabilities monitoring network, 11 sites, United States, 2012." MMWR Surveillance Summaries 65.13 (2018): 1.
Yeargin-Allsopp, Marshalyn, et al. "Prevalence of autism in a US metropolitan area." Jama 289.1 (2003): 49-55.
Christensen, Deborah L., et al. "Prevalence and characteristics of autism spectrum disorder among children aged 4 years—Early autism and developmental disabilities monitoring network, seven sites, United States, 2010, 2012, and 2014." MMWR Surveillance Summaries 68.2 (2019): 1.
Bakanlığı, TC Sağlık, and Tohum Otizm Vakfı. "Otizm tarama projesi sonuç raporu." (2008).
Vakfı, Tohum Otizm. "Türkiye’de otizm spektrum bozuklukları ve özel eğitim raporu." İstanbul: Tohum Otizm Vakfı (2010).
Robins, Diana L., et al. "The Modified Checklist for Autism in Toddlers: an initial study investigating the early detection of autism and pervasive developmental disorders." Journal of autism and developmental disorders 31.2 (2001): 131-144.
Yıkgeç, A. "Değiştirilmiş erken çocukluk dönemi otizm tarama ölçeğinin Türk örneklemi üzerine geçerlik çalışması." Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (2015).
Topçu, Seda, et al. "Comparison of tidos with m-chat for screening autism spectrum disorder." Psychiatry and Clinical Psychopharmacology 28.4 (2018): 416-422.
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/3278/2019_onikiay.pdf Erişim tarihi: 01.01.2020
Chakrabarti, Suniti, and Eric Fombonne. "Pervasive developmental disorders in preschool children." Jama 285.24 (2001): 3093-3099.
Baron-Cohen, Simon. "The extreme male brain theory of autism." Trends in cognitive sciences 6.6 (2002): 248-254.
Baron-Cohen, Simon, et al. "Why are autism spectrum conditions more prevalent in males?." PLoS biology (2011).
Kahraman, Özlem Gözün, and Mücahit Yuvacı. "Erken Çocukluk Dönemi Otizm Taramasının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi." Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 6.1: 67-81.
Hultman, Christina M., Pär Sparén, and Sven Cnattingius. "Perinatal risk factors for infantile autism." Epidemiology 13.4 (2002): 417-423.
Curran, Eileen A., et al. "Research review: Birth by caesarean section and development of autism spectrum disorder and attention‐deficit/hyperactivity disorder: A systematic review and meta‐analysis." Journal of Child Psychology and Psychiatry 56.5 (2015): 500-508.
Turner, Tychele, Vasyl Pihur, and Aravinda Chakravarti. "Quantifying and modeling birth order effects in autism." PloS one 6.10 (2011).
Martin, Loren A., and Narges L. Horriat. "The effects of birth order and birth interval on the phenotypic expression of autism spectrum disorder." PLoS One 7.11 (2012).
Croen, Lisa A., Judith K. Grether, and Steve Selvin. "Descriptive epidemiology of autism in a California population: who is at risk?." Journal of autism and developmental disorders 32.3 (2002): 217-224.
Gardener, Hannah, Donna Spiegelman, and Stephen L. Buka. "Prenatal risk factors for autism: comprehensive meta-analysis." The British journal of psychiatry 195.1 (2009): 7-14.
Thomas, Pauline, et al. "The association of autism diagnosis with socioeconomic status." Autism 16.2 (2012): 201-213.
Rai, Dheeraj, et al. "Parental socioeconomic status and risk of offspring autism spectrum disorders in a Swedish population-based study." Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry 51.5 (2012): 467-476.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2020 ICONTECH ULUSLARARASI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
