SAHİPSİZ HAYVANLARIN ŞEHİR, ÇEVRE VE HALK SAĞLIĞI, HAYVAN SAĞLIĞI VE HAYVAN REFAHI YÖNÜNDEN KONTROLÜNDE BAKANLIKLAR ARASI İŞBİRLİĞİNDE KARŞILAŞILAN AKSAKLIKLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
DOI:
https://doi.org/10.46291/ICONTECHvol5iss4pp33-43Özet
Başıboş dolaşan kedi ve köpekler dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de sahipsiz hayvan olarak değerlendirilmektedir. Varlığı, çevre ve insan sağlığı açısından hoş karşılanmayan sahipsiz hayvanların kontrol dışı üremesi, sahipli hayvanların terkedilmesi, sahipli hayvanların yavrularının çevreye bırakılması gibi sebepler sahipsiz hayvanların mevcudunu giderek arttırmaktadır. Dolayısıyla insanlarla iç içe bir yaşam söz konusudur. Durum böyle olunca da onların sağlığı ve refahı direkt olarak insanları ilgilendirmektedir.
Avrupa Birliği müzakere pozisyonunun esaslarında yer alan çok önemli konular arasında hayvan refahına da yer verilmektedir. İngiltere’de kurulan Hayvan Refahı Komitesi 1993 yılında hayvan hakları bağlamında “1- Hayvanların açlık, susuzluk vb. şeklinde ihtiyaçlarından yoksun bırakılmaması, 2- Hayvanların bulundukları çevre şartlarından rahatsız olmamaları, 3- Hayvanların acı ve ağrıya neden olan çarpma, yaralanma ve hastalıklardan korunması, 4- Hayvanların normal davranışlarını sergileyebilmesi, 5- Hayvanların korku ve strese neden olan olaylardan korunması” şeklindeki beş maddeyi yayınlamıştır.
Hayvan Refahı; hayvanların rahat, huzurlu, sağlıklı ve kolaylıkla yaşam sürmesinin sağlanması olarak tanımlanabilir. Bu çalışma kapsamında öncelikli olarak dünya ülkelerinde sokak hayvanlarının refahına yönelik genel bilgilerin yanında, özellikle yakın coğrafyamızda yer alan Ermenistan, Azerbaycan, Arnavutluk, Moldova ve Ukrayna gibi ülkelerde hayvanların refahının korunması yönündeki yetersiz uygulamalardan bahsedildi. Ayrıca Finlandiya, Hollanda, İtalya, Almanya, İngiltere ve Fransa gibi ülkelerde ileri düzeydeki çalışmalardan da özet bilgiler verildi. Ülkemizdeki İçişleri Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlıkları’nın sahipsiz hayvanların refahı ve kayıt altına alınmaları ile Elektronik Bilgi Sistemi kurulması uygulamalarına yönelik mevcut durum ve sorunlar irdelenerek, çözüm önerileri hakkında özlü bilgiler sunuldu.
Referanslar
Anon-1. (1978). The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) Universal Declaration of Animal Rights (1978): 15 October 1978, http://www.esdaw.eu/unesco.html.
Anon-2. (1993). Farm Animal Welfare Council (FAWC). 1993. Second Report on Priorities for Research and Development in Farm Animal Welfare. MAFF Tolworth, United Kingdom.
Anon-3. (2003). 2003/6168 Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi'nin Onaylanması Hakkında Karar. 20 Ekim 2003 tarih ve 25265 Sayılı Resmi Gazete.
Anon-4. (2004). 5199 Hayvanları Koruma Kanunu. 1 Temmuz 2004 tarih ve 25509 Sayılı Resmi Gazete, Sayfa: 7-27.
Anon-5. (2005). Belediye Kanunu (2005): 13 Temmuz 2005 tarih ve 25874 Sayılı Resmi Gazete, Tertip: 5 Cilt: 44.
Anon-6. (2006). Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği (2006):12 Mayıs 2006 tarih ve 26166 Sayılı Resmi Gazete.
Anon-7. (2006). 6343 sayılı Türk Veteriner Hekimleri Birliği Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Uygulama Yönetmeliği 13.09.2006 tarih ve 26288 sayılı Resmi Gazete.
Anon-8. (2009). Code of Practice for the Welfare of Dogs(2009): Published by the Department for Environment, Food and Rural Affairs.
Anon-9. (2009). Guidelines on Stray Dog Population Control. OIE Terrestrial Animal Health Standards Commission / September 2009.
Anon-10. (2010). Animal Welfare (Dogs) Code of Welfare 2010.
Anon-11. (2010). British The Penal Code and Subsidiary Legislation, Chapter 4.02.
Anon-12. (2010). Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (2010):11 Haziran 2010 tarih,5996 Kanun Numarası ve 27610 Sayılı Resmi Gazete, Tertip: 5, Cilt: 49.
Anon-13. (2011). T.C. Sağlık Bakanlığı, Zoonotik Hastalıklar Hizmetiçi Eğitim Modülü 2011, Başak Matbaacılık, Ankara.
Anon-14. (2011). Ev ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri Hakkında Yönetmelik (2011): 8 Ekim 2011 tarih ve 28078 Sayılı Resmi Gazete.
Anon-15. (2011). Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği (2011): 15 Ekim 2011 tarih ve 28085 Sayılı Resmi Gazete.
Anon-16. (2011). Çiftlik Hayvanlarının Refahına İlişkin Yönetmelik (2011): 23 Aralık 2011 tarih ve 28151 Sayılı Resmi Gazete.
Anon-17. (2012). Kuduz Hastalığından Korunma ve Kuduz Hastalığı ile Mücadele Yönetmeliği, 18 Ocak 2012 tarih ve 28177 sayılı Resmi Gazete.
Anon-18. (2013). The welfare of dogs and cats involved in commercial practices. (2013): a review of the legislation across EU countries. Page: 1-115. https://www.dogandcatwelfare.eu/publications/
Anon-19. (2014). 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu Madde 7 (2014): Yürürlük Tarihi: 30 Mart 2014.
Anon-20. (2014). Dog Population Management. Published by Food And Agriculture Organization of The United Nations. Rome 2014.
Anon-21. (2014). Hayvan Hastalıkları ile Mücadele ve Hayvan Hareketleri Kontrolü (2014): 20 Ocak 2014 tarih ve 71037622-010.06.02-2663 sayılı Genelge.
Anon-22. (2014). http://www.carodog.eu/wp-content/uploads/2014/10/Stray-Dog-Control-Practices-in-Russia2.doc Erişim tarihi: 20 02 2018.
Anon-23. (2014). GTHB Halk Sağlığı, Hayvan Sağlığı ve Hayvan Refahı Çalışma Grubu 2013 ve 2014 Raporları.
Anon-24. (2016). An International Treaty for Animal Welfare.(2016): Animal Law and Welfare - International Perspectives. pp 87-106. Publishing in Springer.
Anon-25. (2017). Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Hayvan Hastalıkları ile Mücadele ve Hayvan Hareketleri Kontrolü 2017/1 Programı.
Anon-26. (2017).The EU and the welfare of dogs: from the Treaty to the future EU Strategy. 2017.
Anon-27. (2017). Code of practice for the welfare of Dogs (2017): Published by the Department for Environment, Food and Rural Affairs.
Anon-28. (2018). EU study of the welfare of dogs and cats involved in commercial trade (2018): Downloaded from http://veterinaryrecord.bmj.com/ on February 14, 2018 - Published by group.bmj.com.
Anon-29. (2018). Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2018 verileri.
Anon-30. (2018). Sağlık Bakanlığı 2018 verileri.
Anon-31. (2018). The accreditation standards & related policies, 2018 edition. https://www.speakcdn.com/assets/2332/aza-accreditation-standards.pdf.
Arsene, C. (2011). The Street Dogs Situation in Romania Animal Cruelty. Page: 1-11.
Chen, P. J. (2016). Animal welfare in Australia: politics and policy. Sydney University Press.
Dawkins, M. S. (2004). Using behaviour to assess animal welfare. Animal Welfare-Potters Bar Then Wheathampstead, 13, S3-S8.
Dodurka, T. (2016). AB Hayvanları Refah Stratejisi ve AB Ülkelerinde Ev Hayvanı Refahı Uygulamaları, AB Ofisi Lefkoşa, Kıbrıs.
Donald, M. (2011). A history of animal welfare science. Acta Biotheoretica, 59, 121–137.
Dufau, A. (2013). Management of urban cats in Barcelona. Master Animal Law & Society. Research Group ADS-UAB (Barcelona).
Glenk, L. M. (2017). Current perspectives on therapy dog welfare in animal-assisted interventions. Animals, 7(2), 7.
Gonyou, H. W. (1994). Why the study of animal behavior is associated with the animal welfare issue. Journal of Animal Science, 72(8), 2171-2177.
Held, S. D., & Špinka, M. (2011). Animal play and animal welfare. Animal Behaviour, 81(5), 891-899.
Huertas, S. M., Gallo, C., & Galindo, F. (2014). Drivers of animal welfare policy in the Americas. Revue Scientifique et Technique Office International des Epizooties, 33, 67-76.
Mason, G., Clubb, R., Latham, N., & Vickery, S. (2007). Why and how should we use environmental enrichment to tackle stereotypic behaviour? Applied Animal Behaviour Science, 102(3), 163-188.
Millman, S. T., Duncan, I. J. H., Stauffacher, M., Stookey, J. M. (2004). The impact of applied ethologists and the International Society for Applied Ethology in improving animal welfare. Applied Animal Behaviour. Science, 86 (3-4), 299-311.
Mintline, E. M., Stewart, M., Rogers, A. R., Cox, N. R., Verkerk, G. A., Stookey, J. M., ... & Tucker, C. B. (2013). Play behavior as an indicator of animal welfare: Disbudding in dairy calves. Applied Animal Behaviour Science, 144(1), 22-30.
Molento, C. F. M. (2014). Public health and animal welfare. In: Dilemmas in Animal Welfare (pp. 102-123). CABI International, Boston.
Ohl, F., & Van der Staay, F. J. (2012). Animal welfare: at the interface between science and society. The Veterinary Journal, 192(1), 13-19.
Stafford, K. (2007). The welfare of dogs (Vol. 4). Springer Science & Business Media. The Netherlands.
Tasker, L. (2008). Stray Animal Control Practices (Europe) 2006-2007. This report is based upon questionnaire responses returned by Member Societies and Associated Organisations of WSPA and RSPCA International (2006 – 2007). Page: 1-55.
Thorpe, W. H. (1965). The assessment of pain and distress in animals. Appendix III in report of the technical committee to enquire into the welfare of animals kept under intensive husbandry conditions, F.W.R. Brambell (chairman). H.M.S.O., London.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2021 ICONTECH ULUSLARARASI DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
